Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2008

Επιστρέφουμε στη Φεουδαρχία;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Καθηγητή Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Το σενάριο, σε υπέρ απλουστευμένη μορφή, ήθελε τους εργαζόμενους στον πρωτογενή τομέα ως «δούλους» στους τσιφλικάδες και τους γαιοκτήμονες της Ευρώπης και της Αμερικής, και ως «χαμάληδες» στον δευτερογενή τομέα και την μεταποίηση. Στη συνέχεια σημειώθηκαν έντονες αντιδράσεις, μας προέκυψε μετά από την Γαλλική και την Αμερικανική κυρίαρχα η Οκτωβριανή Ρωσική Επανάσταση και οι εργαζόμενοι σε γεωργία – κτηνοτροφία - φάμπρικες απέκτησαν δικαιώματα, μετουσιώθηκαν σε ανθρώπινα όντα (οι πλουτοκράτες τους θεωρούσαν ως…ζώα) και τα Συνδικάτα ανδρώθηκαν και «έβγαλαν γλώσσα στις υπερβολές των αφεντικών….» Σε Ευρώπη και Αμερική η δύναμη των Συνδικαλισμένων όχι μόνο κατόρθωσε να διασφαλίσει για την Εργατική Τάξη δικαιώματα (ακόμη και…προνόμια) αλλά αποσόβησε και το φάσμα μιας Σοσιαλιστικής Επανάστασης ιδιαίτερα στην Ευρώπη μετά την ήττα της Γερμανίας του Κάϊζερ και στην Αμερική μετά το μεγάλο Κραχ της Γουώλ Στρητ!

Αυτό είναι το υπέρ απλουστευμένο σενάριο που περιέγραφε τον 19ο και τον 20ο αιώνα.

Στη συνέχεια η Μέκκα του Καπιταλισμού καθιερώθηκε ως ο κυρίαρχος πόλος έλξης για εργατικό δυναμικό ΟΛΩΝ των επιπέδων, ή σε απλή Μαρξιστική γλώσσα όχι μόνο για χειρώνακτες και κατόχους σωματικών δεξιοτήτων αλλά και για κατόχους γνώσεων, για επιστήμονες και επιχειρηματικά στελέχη. Η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος με φθίνουσα σημασία προσέφεραν στις ΗΠΑ το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό για να επιτύχει την κατάκτηση της ηγετικής της θέσης σε επιστήμες, εμπόριο και παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών λίγα χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ οι Αμερική μετουσιώθηκε σε αδιαμφισβήτητο πλανητάρχη….

Από τα μέσα του 19ου αιώνα όταν γράφτηκε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο μέχρι και την προτελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα σε Ευρώπη και Αμερική η Εργατική Τάξη, παρά την τόσο προσδιοριστικά επιτυχημένη άποψη του Μαρξ για «την αυταπάτη της Μεσαίας Τάξης» ότι αποτελεί δυνατή οικονομική οντότητα ικανή να αναστείλει την επέλαση του βάρβαρου Κεφαλαίου στην μορφή του «άκρατου» φιλελευθερισμού της Αγοράς κατόρθωνε να…ακουμπά τον ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ της οικονομικής ευημερίας εισπράττοντας αξιόλογες αμοιβές για την προσφερόμενη εργασία της εφόσον ήταν ακόμη οικονομική ενεργή και υποσχέσεις για επάρκεια οικονομικών πόρων όταν έμπαινε στο στάδιο της συνταξιοδότησης. Βέβαια μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες οι άνθρωποι δεν επιβιώναμε, όπως σήμερα, δύο και τρεις δεκαετίες μετά την συνταξιοδότηση και η ανταγωνιστικότητα των Οικονομικών συστημάτων Ευρώπης και Αμερικής δεν αισθανόταν καμία έξωθεν απειλή….

Ο κόσμος, όμως, άλλαξε….

Η κριτική των Συνδικαλιστών της Δύσης για την Σοβιετική Ένωση ήταν ότι εκεί, Συνδικάτα και κορυφαίοι Συνδικαλιστές κατείχαν θέσεις στην Κομματική ηγεσία της ΕΣΣΔ οπότε και δεν υπήρχαν προϋποθέσεις διαφοροποίησης. Στη Δύση, υποτίθεται, ότι οι Συνδικαλιστές φρόντιζαν την …Εργατική Τάξη, και μόνο!.. Το Καπιταλιστικό κατεστημένο της Δύσης κατόρθωσε να αφομοιώσει, σταδιακά και μεθοδικά, κορυφαίους Συνδικαλιστές. Από εκεί και πέρα, και μετά την πτώση του Τείχους δεν χρειαζόταν να είναι κανείς μάγος, Κοινωνιολόγος, Οικονομολόγος ή Πολιτικός Επιστήμονας υψηλού επιπέδου για να προβλέψει τι ερχόταν μπροστά μας…

Οι πρόσφατες «συγκρούσεις» ανάμεσα σε Κυβέρνηση και Συνδικάτα για θέματα συντάξεων και απασχόλησης προκαλούν ανεξέλεγκτα πλέον επίπεδα αηδίας σε ανθρώπους που κάποτε πίστεψαν και στήριξαν την Ιδέα του Συνδικαλισμού και θυμηδία σε άλλους που δεν μπορούν να περιμένουν ούτε ένα λεπτό περισσότερο για να ισοπεδώσουν και τους τελευταίους θύλακες αντίστασης. Η Κοινή Γνώμη τελικά αδυνατεί να συλλάβει και να συνθέσει σε μια εικόνα από τη οποία να…βγαίνει νόημα τα επιμέρους στοιχεία του σαφώς ακατανόητου σύγχρονου εργασιακού αυτού παζλ!

Είναι απαραίτητο να θυμηθούμε κάποια δεδομένα που θα βοηθήσουν στην κατανόηση της σημερινής πραγματικότητας. Όταν τις περασμένες δύο δεκαετίες μας ερχόταν από την Αμερική και την Ιαπωνία οι πρωτότυπες τότε ιδέες με νέα εργασιακά σχήματα που εξέφραζε ο ευρηματικός τίτλος «ελαστικά ωράρια εργασίας» κανείς δεν μπορούσε να φαντασθεί τις εξελίξεις που ξεπερνώντας τα προσχήματα απογυμνώνουν τον μύθο της «Μεσαίας Τάξης» η οποία στηριζόμενη στα ελαστικά ωράρια υποτίθεται ότι θα μπορούσε να απολαύσει «τον ελεύθερο χρόνο» δημιουργικά, να αναπτύξει καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις, να γίνει περισσότερο ανταγωνιστική στην παραγωγική διαδικασία.

Τελικά, και πάλι ξεκινώντας από την Αμερική η ευρεσιτεχνία των «ελαστικών ωραρίων» απασχόλησης μετουσιώθηκε σε έναν απίστευτα διψασμένο για κέρδη και αδηφάγα άπληστο ΔΡΑΚΟΥΛΑ που απομυζεί το αίμα της εργατικής τάξης δικαιώνοντας την πράξη με το πρόσχημα της ανάγκης για αύξηση της ανταγωνιστικότητας μπροστά στην επέλαση του «κίτρινου κινδύνου» που – ΑΚΟΥΣΟΝ και…ΦΡΙΞΟΝ φίλε μου Διεθνιστή Μαρξιστή, εκπορεύεται από την πατρίδα του Μάο, ανδρώνεται μέσα στα σπλάχνα της Κομμουνιστικής ΚΙΝΑΣ και απειλεί όχι μόνο το οικοδόμημα του Δυτικού Καπιταλισμού (είδωλο του οποίου είναι και το ίδιο) αλλά τις ίδιες του τις ρίζες!..
Σε σχετική του εργασία ο Αμερικανός κοινωνιολόγος Σ.Ράϊτ Μίλλς έγραφε πριν μερικές δεκαετίες ότι από τη στιγμή που τα μέλη της μεγάλης κοινωνικής τάξης «του λευκού κολάρου» εντάσσονται παραγωγικά στο οικονομικό σύστημα καταλήγουν να χάνουν όχι μόνο τον χρόνο και την ενέργεια για τα οποία και θα πάρουν στο δεκαπενθήμερο ή το μήνα την αμοιβή τους αλλά και πολλά από τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά όπως το χαμόγελο και την ευγένειά τους τα οποία οφείλουν να προσφέρουν στον «πελάτη» ως μέρος του συμβολαίου εργασίας που έχουν συνυπογράψει με τον εργοδότη τους!…

Η εικονική πραγματικότητα εξαφανίζεται με απίστευτα γοργούς ρυθμούς δίνοντας τη θέση της στην θλιβερή εικόνα μιας Μεσαίας Τάξης που διαγράφεται από τον χάρτη του κοινωνικού συστήματος! Κανείς δεν συνειδητοποιεί ότι μόλις εκλείψει η Μεσαία Τάξη αυτομάτως η εργατική τάξη θα «χάσει» τον παράδεισο;

Τελικά, άσχετα με τα ευφυολογήματα των εκπροσώπων Κυβέρνησης και Αντιπολίτευσης με τις ρυθμίσεις στα εργασιακά θέματα ίσως ξαναδούμε παιδιά κάτω των δέκα ετών να εισέρχονται στο χώρο εργασίας μία ώρα πριν την ανατολή του ήλιου και να εξέρχονται μία ώρα μετά τη δύση του!

Οι Κυβερνώντες αγνοούν ή ξέχασαν τί οδήγησε πριν 150 χρόνια τους Μάρξ και Ένγκελς να καταθέσουν το ανατρεπτικό κάλεσμα «….εργάτες όλους του κόσμου ενωθείτε, δεν έχετε τίποτε να χάσετε παρά μόνο τις αλυσίδες σας;…»